NH Public Space staat voor Noord Holland Openbare Ruimte
We beginnen met de betekenis van het verkeer alle voertuigen, mensen of dieren die zich verplaatsen op wegen, fietspaden of voetpaden bedoelen.
Welke ingericht zijn door :
Gemeenten (voor lokale wegen)
Provincies (voor regionale wegen)
Rijkswaterstaat (voor snelwegen)
Verkeerskundigen, stedenbouwkundigen, politie
Inspraak van bewoners
Een ieder daarin een rol vervult
De gemeente is verantwoordelijk voor het grootste deel van de wegen binnen de bebouwde kom (dus in steden en dorpen).
- Maakt verkeersplannen (bijv. waar een rotonde of zebrapad komt)
- Bepaalt snelheidslimieten binnen de bebouwde kom (meestal 30 of 50 km/u)
- Richt straten in met bijvoorbeeld:
- Fietspaden
- Parkeerplaatsen
- Eenrichtingsverkeer
- Drempels en verkeersremmers
- Werkt vaak samen met verkeerskundigen en stedenbouwkundigen
De provincie beheert en indeelt provinciale wegen (meestal de N-wegen).
- Zorgt voor verkeersveiligheid tussen steden en dorpen
- Houdt zich bezig met:
- Doorstroming van verkeer
- Verkeersdrukte in regio’s
- OV-knooppunten
De Rijksoverheid, via Rijkswaterstaat, is verantwoordelijk voor het landelijke wegennet:
- Snelwegen (A-wegen zoals A1, A12)
- Grote verkeersstromen en verbindingen
- Bewegwijzering en verkeerscentrales
De politie:
- Controleert op naleving van verkeersregels
- Adviseert soms bij verkeersaanpassingen (bijv. na ongelukken of gevaarlijke situaties)
Verkeerskundigen en stedenbouwkundigen zijn gespecialiseerde adviseurs die plannen maken voor verkeersveiligheid, doorstroming en leefbaarheid. Ze houden rekening met:
- Het aantal auto’s, fietsers, voetgangers
- Milieu (geluid, luchtkwaliteit)
- Veiligheid (vooral bij scholen en drukke kruispunten)
Ook bewoners kunnen via meldingen (zoals met de app Fixi https://play.google.com/store/apps/details?id=com.decos.fixi2.citizen&hl=nl , buurtavonden of petities invloed uitoefenen op :
- Verkeersremmende maatregelen
- Stoplichten of zebrapaden
- Verkeersborden en wegindeling
De gemeente beslist uiteindelijk, maar
bewonersinspraak wordt vaak meegenomen.
Wie bepaalt de technische keuze van de weg ?
De technische keuze van de weg ligt meestal bij de afdeling civiele techniek van de wegbeheerder, vaak samen met een ingenieursbureau.
Bepalende factoren in de keuze
Kosten op lange termijn
Asfalt is vaak goedkoper in aanleg, klinkers goedkoper in onderhoud op de lange termijn.
Verkeersbelasting
Veel zwaar verkeer → vaak asfalt, omdat het gelijkmatiger slijt.
Lichte belasting of smalle straten → vaak klinkers, vooral in woonwijken.
Ondergrond
Slappe grond (veen, klei) vraagt soms om flexibele klinkeroplossingen.
Waterafvoer
Asfalt vraagt goede riolering, klinkers kunnen regenwater deels doorlaten.
Onderhoudsfrequentie
Gemeenten kiezen in drukke winkelstraten vaak voor klinkers omdat die makkelijk op te nemen zijn bij onderhoud aan leidingen.
Esthetiek
In oude dorpskernen en historische stadsdelen worden bijna altijd klinkers toegepast.
Wie doet de technische beoordeling?
- Civieltechnisch ingenieur van gemeente/provincie/Rijkswaterstaat
- Adviesbureau gespecialiseerd in wegontwerp
- Aannemer kan alternatieven aanbieden in de aanbesteding
Verkeersborden
Wie bepaalt welke verkeersborden er mogen staan?
- Wettelijke basis
- Alle verkeersborden die officieel gelden, staan in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens (RVV 1990).
- Alleen borden uit dit reglement (of tijdelijke varianten ervan) mogen rechtsgeldig worden gebruikt.
- Bevoegd gezag
- Gemeente → beslist over borden op gemeentelijke wegen.
- Provincie → beslist over borden op provinciale wegen.
- Rijkswaterstaat → beslist over borden op rijkswegen.
- Deze besluiten worden meestal vastgelegd in een Verkeersbesluit.
- Verkeersbesluit
- Een officieel document waarin staat waar en waarom een verkeersbord wordt geplaatst of verwijderd.
- Er moet een wettelijke reden zijn, bijvoorbeeld veiligheid, doorstroming of leefbaarheid.
- Vaak wordt het verkeersbesluit gepubliceerd in het gemeenteblad of op officielebekendmakingen.nl, zodat inwoners bezwaar kunnen maken.
- Advies en uitvoering
- De politie en soms ook verkeerskundigen van adviesbureaus geven advies over de noodzaak.
- Na het besluit plaatst de wegbeheerder (of een aannemer) het bord.
Plaatsbepaling straatverlichting
Inventarisatie van de behoefte
- Wie: Gemeente (afdeling openbare verlichting), vaak samen met een verkeerskundige.
- Wat: Ze bekijken of het gaat om een nieuwe wijk, een herinrichting of vervanging van bestaande verlichting.
- Hoe:
- Metingen van lichtniveaus op straat.
- Meldingen van inwoners (donkere plekken, verkeersonveiligheid).
- Inschatting op basis van gebruik (voetgangersroute, fietspad, autoweg).
2. Toepassen van normen en richtlijnen
- Normen: ROVL (Richtlijn Openbare Verlichting) en NEN-EN 13201.
- Waarom: Deze schrijven voor hoeveel lux (lichtsterkte) en uniformiteit er moet zijn op een bepaald type weg of plein.
- Fietspad: minder lux nodig dan een drukke doorgaande weg.
- Oversteekplaats: juist extra verlichting.
3. Technisch ontwerp
- Wie: Een lichtontwerper of ingenieur in dienst van de gemeente of een extern bureau.
- Wat:
- Bepalen van de hoogte van de mast (meestal 4–12 meter).
- Keuze van armatuur en lichtsterkte.
- Plaatsing in een zigzag- of rechte lijn, afhankelijk van de straatbreedte.
- Waarop letten:
- Geen verblinding voor automobilisten of bewoners.
- Vermijden dat bomen het licht volledig blokkeren.
- Kabelroutes onder de grond.
4. Overleg met betrokken partijen
- Netbeheerder (bijv. Liander, Enexis): controleert of de aansluitpunten mogelijk zijn.
- Groenbeheer: voorkomt conflicten met bomen of wortels.
- Civieltechnisch ontwerper: zorgt dat masten niet in de weg staan van trottoirs, parkeerplaatsen of inritten.
- Omwonenden: soms inspraak bij herinrichting.
5. Plaatsbepaling op de centimeter
- In het definitieve ontwerp wordt elke mast exact ingetekend in een CAD-tekening of GIS-systeem.
- Er wordt rekening gehouden met:
- Afstand tot de rijbaan.
- Afstand tussen masten (meestal 25–50 meter, afhankelijk van lamp en hoogte).
- Toegankelijkheid voor onderhoud.
6. Aanleg en controle
- Aannemer plaatst de masten volgens het plan.
- Na plaatsing volgt een lichtmeting om te controleren of de normen gehaald worden.
Leuk detail: In oudere wijken staan lantaarnpalen soms scheef of onlogisch ver van elkaar. Dat komt omdat vroeger kabels en leidingen vaak zonder duidelijke lichtnormen zijn gelegd — nieuwe verlichting moet zich daar soms alsnog op aanpassen.
Kortom inspiratie & realisatie is een wereld van verschil
Geïnteresseerden kunnen zich registeren voor een GRATIS toegangskaart https://register.visitcloud.com/survey/031h7vxjfklq3#newtab
